Algemeen
Deze pagina’s zijn voornamelijk bedoeld voor catalografen en collectie-experten die werken met gespecialiseerde collecties van talen in niet-Latijns schrift. Het kan gaan om andere alfabetten (Grieks, Cyrillisch, Hebreeuws, Arabisch, Koreaans) of talen zoals het Japans en Chinees die karakters gebruiken voor lettergrepen of woorden.
Hierna volgen enkele algemene principes en specifieke richtlijnen, zowel gericht op de bibliografische records als authority records voor personen, corporaties en reekstitels. Belangrijk: de richtlijnen hieronder zijn enkel van toepassing bij publicaties daadwerkelijk in niet-Latijns schrift. Twee voorbeelden:
- De Amerikaanse auteur Jeffrey Eugenides heeft weliswaar een Griekse familienaam maar publiceert steeds in het Engels. Als je een bibliografisch record van één van zijn publicaties wilt maken, zal je deze dus opstellen volgens de standaard regelgeving, in het Latijns schrift. De titel van de publicatie wordt in het Engels ingevoerd, en Eigenides krijgt een standaard authority record.
- Wanneer een LIBISnet-partner besluit om ook Griekse vertalingen van Eugenides' werk te kopen waarop zijn naam in Griekse letters staat, wordt een bibliografisch record aangemaakt volgens de principes die hier besproken worden (dus met titel in het Grieks alfabet, en wordt voor Eugenides een bijkomend authority record aangemaakt met Griekse letters).
Waarom nu deze specifieke richtlijnen voor de catalografie van publicaties in niet-Latijns schrift?
- Opzoekbaarheid: indien we deze gegevens enkel in de niet-Latijnse notatie in het bibliografische record en het authority record zouden opnemen, zouden deze ook enkel opzoekbaar zijn (in Alma en Limo) door zoektermen in niet-Latijnse tekens in te voeren. Daarom is het dus wenselijk dat er ook naar het Latijnse alfabet getranslitereerde vormen worden opgenomen.
- Varianten in de originele taal: enkele Oosterse talen gebruiken verschillende systemen om woorden en namen te noteren. Koreaanse namen worden bv. vaak niet alleen met Koreaanse letters (hangul) maar ook in Chinese karakters (hanja) genoteerd. In dergelijke gevallen moet beslist worden welke plaats elk van deze varianten in het bibliografische record en het authority record krijgt.
- Varianten in transliteraties: voor transliteraties naar het Latijnse alfabet zijn er vaak ook verschillende mogelijkheden en normen. Zo moeten bij omzetting van Arabische namen de klinkers worden 'ingevuld'. Dat kan op verschillende manieren.
Daarom is het noodzakelijk dat voor dit materiaal een datamodel wordt gehanteerd waarin de verschillende originele en getranslitereerde vormen een plaats krijgen.
Hieronder volgen enkele algemene principes. Toch liever meteen naar de specifieke regelgeving per taal?
Bibliografisch
Binnen het LIBISnet catalogiseren we boeken in de originele taal én het origineel schrift. Dit in tegenstelling tot Library of Congres en de meeste andere westerse bibliotheken, die alles omzetten naar het Latijns alfabet en het originele schrift hooguit bijkomend als alternatief toevoegen in gekoppelde velden (880 = alternate graphic representation) of in achterliggende authority records. Binnen LIBISnet beschouwen we transcripties als toegevoegde data en krijgt het originele schrift voorrang. Waar mogelijk gebruiken we subveld g voor transcripties; indien niet mogelijk gebruiken we gedupliceerde velden (264) of bijkomende velden (245/246).
Generiek bibliografisch
| TAG | IND1 | IND2 | $$ | Inhoud | Toelichting |
| 1xx | 1 | | | | Zie 7xx |
| 245 | 0 | x | a,b | Titel in origineel schrift | IND 2 = skip in filing |
| 246 | 1 | 3 | a,b | Transcriptie van de titel | Indicators 11 / 33 indien gewenst |
| 264 | | 1 | a,b | Plaats en naam uitgever in origineel schrift | |
| | | | c | Jaar in Arabische cijfers | |
| 264 | | 1 | a,b | Plaats en naam uitgever in transcriptie | optioneel (als 2de 246) |
| 300 | | | a | Arabische cijfers + p. / Arabische cijfers + "volumes" in origineel schrift | Waar nodig origineel schrift gebruiken |
| | | | b | ill. | Waar nodig origineel schrift gebruiken |
| | | | e | origineel schrift of transcriptie/vertaling | Kies meest logische aanduiding |
| 505 | 0/2 | _/0 | a | Onderdeelaanduiding in origineel schrift met Arabische cijfers | |
| | | | t | Titel in origineel schrift | |
| | | | r | Creator in origineel schrift | |
| | | | g | titel in transcriptie / creator in transcriptie | optioneel |
| 490 | | | | NVT | NIET GEBRUIKEN wegens ontbreken $$g |
| 700 | 1 | | a | Naam in origineel schrift | |
| | | | d | Data in Arabische cijfers | |
| | | | g | Naam in transcriptie | |
| | | | e | Relator term | |
| | | | 3 | Relator term in origineel schrift | optioneel |
| 710 | 2 | | a | Naam in origineel schrift | |
| | | | g | Naam in transcriptie | |
| | | | e | Relator term | |
| | | | 3 | Relator term in origineel schrift | optioneel |
| 711 | 2 | | a | Naam event in origineel schrift | |
| | | | n | Rangnummer event in Arabische cijfers | |
| | | | c | Locatie in origineel schrift | |
| | | | d | Data in Arabische cijfers | DD.MM.YYYY(-DD.MM.YYYY) |
| | | | g | Transcriptie a,n,c | optioneel |
| 830 | | x | a | Titel: ondertitel in origineel schrift | IND 2 = skip in filing |
| | | | g | Titel: ondertitel in transcriptie | |
| | | | v | Volumeaanduiding in Arabische cijfers | Waar nodig origineel schrift toevoegen |
Voorbeeld (Georgisch)
100 1_ $$a იაშვილი, პაოლო $$d 1894-1937 $$g Iashvili, Paolo $$e author
245 10 $$a ქართული პოეზია $$b იმ დროიდან დღემდე
246 13 $$a Kartuli p'oezia $$b im droidan dghemde
264 _1 $$a თბილისი $$b გამომცემელი $$c 2024
264 _1 $$a Tbilisi $$b gamomtsemeli $$c 2024
300 __ $$a 234 p. $$b ill.
505 00 $$a 1. $$t თავის სათაური $$r გიორგი სააკაძე $$g Tavis satauri / Giorgi Saakadze
710 2_ $$a წიგნის სახლი $$g Ts’ignis sakhli $$e editor
711 2_ $$a პოეტების კრება $$n 2 $$c თბილისის უნივერსიტეტი $$d 12.04.1924 $$g P'oet'ebis k'reba; 2, Tbilisis universit'et'i
830 _0 $$a სერიალის სათაური $$g Serialis satauri
Authorities
Binnen het LIBISnet catalogiseren we boeken in de originele taal én het origineel schrift. Dit betekent dat namen (en reekstitels) bij ons in meerdere varianten voor mogen komen, in tegenstelling tot Library of Congress, waar alle namen naar het Latijns alfabet getranscribeerd worden en waar de originele vorm gekoppeld (880) of als verwijzing in authority records voorkomt.
Per schrift (en mogelijk taal) worden er authority records aangemaakt. Variaties in ander schrift binnen een authority record krijgen een 500-verwijzing en niet een 400-verwijzing, omdat:
- De andere schriftvorm een geautoriseerde vorm is in dat andere schrift
- De andere vorm een niet-geautoriseerde vorm is, maar niet moet verwijzen naar de geautoriseerde vorm in dit authority record, maar naar een geautoriseerde vorm in een ander authority record
Of kort: enkel varianten die in de hoofdvorm gewijzigd moeten worden, krijgen een 400-verwijzing; alle andere varianten krijgen een 500-verwijzing.
Vuistregel: ander schrift? -> 500!
Origineel schrift in $$a en transcripties in $$g.
Omdat de data uit $$g niet geïndexeerd wordt in Limo, creëert Alma automatisch een extra 500 $$a met de data uit 100 $$g (met een verborgen koppeling $$6 100-01) om deze wél opzoekbaar te maken. Indien er in 500 $$g of 400 $$g data staan die door de lezer gevonden moet worden, moeten deze in een bijkomende 500 $$a worden herhaald
In Alma worden enkel 100 en 400-verwijzingen gevonden via F3. In Limo worden alle verwijzingen (onzichtbaar) meegegeven. Zo is er uniforme invoer in Alma, en pluriforme vindbaarheid in Limo.
Bijvoorbeeld:
Authority record A (modern Grieks)
100 1_ $$a Παπαδόπουλος, Νίκος $$d 1982- $$g Papadopoulos, Nikos (= geautoriseerde hoofdvorm)
400 0_ $$a Νίκος Παπαδόπουλος $$g Nikos Papadopoulos (= verkeerde volgorde wordt veranderd in hoofdvorm)
400 1_ $$a Παπαδόπουλος, Νίκος Αλέξανδρος $$g Papadopoulos, Nikos Alexandros (= volledige naam wordt veranderd in hoofdvorm)
500 0_ $$a Παπαδοφιλίας $$g Papadophilias (= pseudoniem wordt niet veranderd in hoofdvorm; mag zelfstandig voorkomen)
500 1_ $$a Papadopoulos, Nikos Alexandros (= volledige naam in Latijns schrift wordt niet veranderd in dit authority record A, wél in record B)
500 0_ $$a Papadophilias (= pseudoniem in Latijns schrift wordt niet veranderd in hoofdvorm; mag zelfstandig voorkomen)
500 1_ $$6 100-01 $$a Papadopoulos, Nikos (automatisch)
Authority record B (Latijns schrift)
100 1_ $$a Papadopoulos, Nikos $$d 1982- (= geautoriseerde hoofdvorm)
400 0_ $$a Nikos Papadopoulos (= verkeerde volgorde wordt veranderd in hoofdvorm)
400 1_ $$a Papadopoulos, Nikos Alexandros (= volledige naam wordt veranderd in hoofdvorm)
500 1_ $$a Παπαδόπουλος, Νίκος $$g Papadopoulos, Nikos (= geautoriseerde hoofdvorm in het Grieks wordt niet veranderd in hoofdvorm)
500 1_ $$a Παπαδόπουλος, Νίκος Αλέξανδρος $$g Papadopoulos, Nikos Alexandros (= volledige naam in het Grieks wordt niet veranderd in dit authority record B, wél in record A)
500 0_ $$a Παπαδοφιλίας $$g Papadophilias (= pseudoniem in het Grieks wordt niet veranderd in hoofdvorm; mag zelfstandig voorkomen)
500 0_ $$a Papadophilias (= pseudoniem in Latijns schrift wordt niet veranderd in hoofdvorm; mag zelfstandig voorkomen)
Generiek personen
Origineel schrift
| TAG | IND1 | IND2 | Inhoud | Toelichting | |
| 040 | | | $$a BeLVLBS | | |
| | | | $$f kulxxx | xxx staat hier voor de taalcode van de hoofdvorm; verplicht! | |
| 100 | 1 | | $$a Naam in origineel schrift | | |
| | | | $$d Data in Arabische cijfers | | |
| | | | $$g Naam in transcriptie | | |
| 400 | 1 | | $$a Niet-geautoriseerde naam in origineel schrift | wordt omgezet naar 100 | |
| | | | $$g Niet-geautoriseerde naam in transcriptie | | |
| 500 | 1 | | $$a Geautoriseerde variant in origineel schrift | bv. pseudoniemen, meisjesnamen, ... ; wordt niet omgezet naar 100 | |
| | | | $$g Geautoriseerde naam in transcriptie | | |
| 500 | 1 | | $$a Naam in transcriptie (Latijn) | wordt niet omgezet naar 100 (automatisch gegenereerd met verborgen $$6 100-01) | |
| 500 | 1 | | $$a Gangbare naam in Latijns schrift | Gangbare naam kan afwijken van officiële transcriptie | |
| 500 | 1 | | $$a Geautoriseerde varianten in ander schrift | (Nieuw AR enkel aanmaken wanneer je die vorm tegenkomt) | |
| 500 | 1 | | $$a Niet-geautoriseerde varianten in ander schrift | Dienen in ander AR naar de hoofdvorm daar te verwijzen | |
Latijns schrift
| TAG | IND1 | IND2 | Inhoud | Toelichting |
| 040 | | | $$a BeLVLBS | |
| | | | | Taalcode ($$f) wordt niet toegevoegd bij Latijnse vorm |
| 100 | 1 | | $$a Geautoriseerde naam in Latijns schrift | Géén toevoeging van origineel schrift in $$g |
| 400 | 1 | | $$a Niet-geautoriseerde naam in Latijns schrift | wordt omgezet naar 100 |
| 500 | 1 | | $$a Geautoriseerde varianten in Latijns schrift | bv. pseudoniemen, meisjesnamen, ... ; wordt niet omgezet naar 100 |
| 500 | 1 | | $$a Geautoriseerde en niet-geautoriseerde varianten in origineel schrift | wordt niet omgezet naar 100 (dienen in ander AR naar de hoofdvorm daar te verwijzen) |
| 500 | 1 | | $$a Geautoriseerde en niet-geautoriseerde varianten in ander schrift | wordt niet omgezet naar 100 (dienen in ander AR naar de hoofdvorm daar te verwijzen) |
Generiek corporaties
Origineel schrift
| TAG | IND1 | IND2 | Inhoud | Toelichting |
| 040 | | | $$a BeLVLBS | |
| | | | $$f kulxxx | xxx staat hier voor de taalcode van de hoofdvorm; verplicht! |
| 110 | 2 | | $$a Naam in origineel schrift | |
| | | | $$g Naam in transcriptie | |
| 410 | 2 | | $$a Niet-geautoriseerde naam in origineel schrift | wordt omgezet naar 110 |
| | | | $$g Niet-geautoriseerde naam in transcriptie | |
| 510 | 2 | | $$a Geautoriseerde naam in origineel schrift | |
| 510 | 2 | | $$a Naam in transcriptie (Latijn) | wordt niet omgezet naar 110 (automatisch gegenereerd met verborgen $$6 110-01) |
| 510 | 2 | | $$a Gangbare naam in Latijns schrift | Gangbare naam kan afwijken van officiële transcriptie |
| 510 | 2 | | $$a Geautoriseerde varianten in ander schrift | (Nieuw AR enkel aanmaken wanneer je die vorm tegenkomt) |
| 510 | 2 | | $$a Niet-geautoriseerde varianten in ander schrift | Dienen in ander AR naar de hoofdvorm daar te verwijzen |
Latijns schrift
| TAG | IND1 | IND2 | Inhoud | Toelichting |
| 040 | | | $$a BeLVLBS | |
| | | | | Taalcode ($$f) wordt niet toegevoegd bij Latijnse vorm |
| 110 | 2 | | $$a Geautoriseerde naam in Latijns schrift | Géén toevoeging van origineel schrift in $$g |
| 410 | 2 | | $$a Niet-geautoriseerde naam in Latijns schrift | wordt omgezet naar 110 |
| 510 | 2 | | $$a Geautoriseerde varianten in Latijns schrift | bv. acroniemen, oude namen... ; wordt niet omgezet naar 110 |
| 510 | 2 | | $$a Geautoriseerde en niet-geautoriseerde varianten in origineel schrift | wordt niet omgezet naar 110 (dienen in ander AR naar de hoofdvorm daar te verwijzen) |
| 510 | 2 | | $$a Geautoriseerde en niet-geautoriseerde varianten in ander schrift | wordt niet omgezet naar 110 (dienen in ander AR naar de hoofdvorm daar te verwijzen) |
Generiek Reekstitels
Origineel schrift
| TAG | IND1 | IND2 | Inhoud | Toelichting |
| 040 | | | $$a BeLVLBS | |
| | | | $$f kulxxx | xxx staat hier voor de taalcode van de hoofdvorm; verplicht! |
| 130 | | x | $$a Geautoriseerde titel in origineel schrift | IND 2 = skip in filing |
| | | | $$g Transcriptie van de geautoriseerde titel | |
| 430 | | x | $$a Niet-geautoriseerde titel in origineel schrift | |
| | | | $$g Transcriptie van de niet-geautoriseerde titel in origineel schrift | |
| 530 | | x | $$a Titel in transcriptie (Latijn) | wordt niet omgezet naar 130 (automatisch gegenereerd met verborgen $$6 130-01) |
| 530 | | x | $$a Geautoriseerde variant in origineel schrift | |
| 530 | | x | $$a Gangbare titel in Latijns schrift | indien bestaand |
| 530 | | x | $$a Geautoriseerde en niet-geautoriseerde varianten in ander schrift | indien bestaand |
Latijns schrift
| TAG | IND1 | IND2 | Inhoud | Toelichting |
| 040 | | | $$a BeLVLBS | |
| | | | | Taalcode ($$f) wordt niet toegevoegd bij Latijnse vorm |
| 130 | | x | $$a Geautoriseerde titel Latijns schrift | Géén toevoeging van origineel schrift in $$g |
| 430 | | x | $$a Niet-geautoriseerde titel in Latijns schrift | wordt omgezet naar 130 |
| 530 | | x | $$a Geautoriseerde varianten in Latijns schrift | bv. , ... ; wordt niet omgezet naar 130 |
| 530 | | x | $$a Geautoriseerde en niet-geautoriseerde varianten in origineel schrift | wordt niet omgezet naar 130 (dienen in ander AR naar de hoofdvorm daar te verwijzen) |
| 530 | | x | $$a Geautoriseerde en niet-geautoriseerde varianten in ander schrift | wordt niet omgezet naar 130 (dienen in ander AR naar de hoofdvorm daar te verwijzen) |
| | | | | |
Specifieke informatie per schrift / taal