Kennisdatabase

Inhoud

Inleiding

Steeds vaker bevatten schoolmethodes niet alleen fysieke onderdelen maar maken ook elektronische documenten deel uit van het totaalpakket: dat kan gaan om elektronische versies van de fysieke documenten (bv. de e-versie van het ook in druk beschikbare handboek) maar ook om aanvullende documenten die enkel elektronisch beschikbaar zijn (bv. een bordboek voor smartboard, een document met bijkomende oefeningen, ...). Deze elektronische documenten worden online beschikbaar gemaakt via platformen die worden opgezet door de educatieve uitgeverijen of andere organisaties.

In de methodebeschrijvingen die het fysieke deel van een schoolmethode beschrijven, wordt de beschikbaarheid van online materiaal op een bepaald platform enkel vermeld in een algemene noot (tag 500). Daarnaast wordt voor elk van de (uitgevers)platformen een afzonderlijk bibliografisch record aangemaakt en onderhouden. De gebruikers krijgen via dit bibliografisch record toegang tot het online materiaal dat voor hen ter beschikking is via een lokale electronic collection die aan het record wordt gekoppeld.

Opmerking vooraf

Voordat elektronische documenten online beschikbaar worden gemaakt via de educatieve platformen moet eerst worden nagekeken of het platform KU Leuven-breed mag worden aangeboden.

Bibliografische records voor onderwijsplatformen

Basisprincipes

Voor elk beschikbaar platform wordt een bibliografisch record opgemaakt. Daarbij wordt een uitsplitsing gemaakt per onderwijsniveau: basisonderwijs (kleuter- en lager onderwijs) en secundair onderwijs. Deze bibliografische records volgen het datamodel voor websites en databases.

Een belangrijk onderdeel van deze beschrijvingen is de oplijsting van de beschikbare methodetitels in opeenvolgende tags 505. Door de methodetitels in deze records op te nemen, worden de platformbeschrijvingen ook teruggevonden wanneer een gebruiker in de catalogus op zoek gaat naar de methode. Net als voor andere aspecten van het beheer van de didactische collecties, is het ook hier erg belangrijk dat alle partners een deel van het werk doen:

• Wanneer een methode aan jouw collectie wordt toegevoegd waarvoor ook online materiaal beschikbaar is op een platform, kijk je de beschrijving van het platform in kwestie na. Wordt die methode al vermeld in een tag 505, hoef je niets te doen. Ontbreekt echter de titel van de methode, dan voeg je deze correct toe aan de platformbeschrijving.
  

• Wanneer een bepaalde methode uit jouw collectie wordt verwijderd en ook het online materiaal niet meer beschikbaar is voor de gebruikers van je bibliotheek, is het niet toegestaan om meteen ook de methodetitel uit de platformbeschrijving te verwijderen. Het is immers best mogelijk dat andere bibliotheken wel nog toegang hebben.
  

• Wanneer duidelijk is dat het online materiaal van een bepaalde methode helemaal niet meer beschikbaar is op het platform, mag/moet de methodetitel wel uit de platformbeschrijving worden verwijderd. Een vorm van regelmatig en gedeeld onderhoud dringt zich hier op.
  

Deze werkwijze zal ertoe leiden dat in de platformbeschrijvingen een overzicht wordt opgebouwd van het online materiaal van schoolmethodes dat in minstens één, maar niet noodzakelijk in alle, LIBISnet-bibliotheken beschikbaar is. Om verwarring te vermijden, wordt in elke platformbeschrijving ook een algemene noot (tag 500) ingevoerd die gebruikers wijst op de mogelijkheid dat bepaalde methodes voor hen niet beschikbaar zijn.

Specifieke aandachtspunten

246: variante titels

In platformbeschrijvingen worden systematisch een aantal gegevens als variante titel opgenomen om de opzoekbaarheid te verbeteren:

• De titel van het platform wordt herhaald, gevolgd door een opsomming van de leerjaren waarvoor het platform materiaal bevat. De term basisonderwijs uit de titel wordt ook vervangen door de extra zoektermen kleuteronderwijs en lager onderwijs.
  

  • 245 00 $$a Scoodle. Basisonderwijs
    
    246 33 $$a Scoodle. Kleuteronderwijs en lager onderwijs. 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6
    
• De verkorte url (zonder prefix http://www) wordt ook als variante titel opgenomen
  
• 246 33 $$a bao.scoodle.be
  

500: algemene noot

Om gebruikers te wijzen op de mogelijkheid dat niet alle opgelijste methodes beschikbaar zijn op het platform omwille van beperkingen op de toegang, wordt een algemene noot met vaste formulering aangebracht:

• Opgelet: De toegangsrechten tot online materiaal verschillen van bibliotheek tot bibliotheek en worden door sommige bibliotheken beperkt tot een specifieke groep van rechthebbende gebruikers. Het is dus mogelijk dat het online materiaal voor sommige van de opgelijste methodes voor jou niet beschikbaar is.
  

505: lijst van methodes

De lijst van methodes die op een bepaald platform beschikbaar zijn, wordt volgens volgende afspraken opgesteld:

• Er wordt 1 505-tag opgemaakt per vak. Dat vak wordt vermeld in $$a en gevolgd door een dubbele punt (:).
  

• De opeenvolgende 505 tags worden alfabetisch gerangschikt volgens de namen van de vakken in $$a.
  

• Alle methodes die voor een bepaald vak beschikbaar zijn, worden vervolgens in 1 $$t opgelijst in alfabetische orde (op eerste relevante titelwoord!) en gescheiden door spatie koppelteken spatie ( - ).
  

  • 505 0_ $$a Verkeersopvoeding: $$t Knipperlicht
    
    505 0_ $$a Wereldoriëntatie: $$t De Basis voor wereldoriëntatie - Curieuzeneuzen - Plantyn Basisatlas
    
    505 0_ $$a Wiskunde: $$t Nieuwe Talrijk - Octoplus - De Wiskanjers - Zo gezegd, zo gerekend!
    

Lijst van onderwijsplatformen in Alma

Basisonderwijs

• Bingel. Basisonderwijs [9992873633601471]
  
• Kabas. Basisonderwijs [9992873633501471]
  
• Leerkrachtmodule Zwijsen. Basisonderwijs [9994277166801471]
  
• Pelckmans Portaal. Basisonderwijs [9994277385901471]
• Scoodle. Basisonderwijs [9992301247001471]
  

Secundair onderwijs

• Diddit. Secundair onderwijs [9992300807501471]
  
• Pelckmans Portaal. Secundair onderwijs [9992873633301471]
  
• Polpo. Secundair onderwijs [9992847606701471]
  
• Scoodle. Secundair onderwijs [9992303051501471]
  

Toegang tot onderwijsplatformen

Om ervoor te zorgen dat gebruikers via Limo het online platform kunnen bereiken, moet in Alma aan het bibliografisch record van het platform een lokale electronic collection van het type database worden gekoppeld. De volledige workflow vind je op de pagina: Een database als lokale electronic collection creëren.

Voor vele van deze platformen heeft de gebruiker ook specifieke login-gegevens nodig: een gebruikersnaam en paswoord. Het is niet echt wenselijk om deze gegevens zomaar publiek te maken in Limo. In de loop der tijd werden door LIBIS en door de betrokken bibliotheken verschillende methodes ontwikkeld om deze gegevens af te schermen en/of ervoor te zorgen dat slechts een beperkte groep van rechthebbende gebruikers toegang kan krijgen tot de onderwijsplatformen.

De wachtwoordenapplicatie

Met de wachtwoordenapplicatie is het mogelijk om login-gegevens rechtstreeks in Limo beschikbaar te maken via een pop-up scherm. Meer uitleg vind je op de pagina De wachtwoordenapplicatie voor toegangen tot e-bronnen gebruiken. In de electronic collection wordt dan de url van het platform zelf al opgenomen. Gebruikers klikken vanuit Limo dus rechtstreeks door naar het platform en gebruiken de via de wachtwoordenapplicatie opgehaalde login-gegevens om toegang te krijgen.

Een eigen webpagina met verdere info over (toegang tot) platformen

Omdat bovenstaande oplossing niet toelaat om de toegang te beperken tot een kleinere groep van rechthebbende gebruikers, hebben verschillende bibliotheken een eigen webpagina ontwikkeld met meer informatie over de platformen waar ook de nodige login-gegevens terug te vinden zijn. Het is technisch wel mogelijk om de toegang tot die pagina te beperken. Bovendien biedt deze mogelijkheid de oplossing om nauwkeurig aan te geven welke online materialen precies beschikbaar zijn voor gebruikers van de bibliotheek in kwestie.

Bij deze oplossing wordt er dus wel een tussenstap ingevoegd tussen Limo en het platform zelf:

• In de lokale electronic collection wordt niet de url van het platform maar de url van de eigen webpagina ingevoerd. Een gebruiker die in Limo de link aanklikt, wordt zo eerst naar die pagina geleid of zal geen toegang krijgen als hij/zij niet tot de geselecteerde groep gebruikers behoort. Een public note bij de electronic collection kan waarschuwen voor beperkingen op de toegang.
  
• Op de webpagina vindt de gebruiker vervolgens extra informatie, login-gegevens en de link naar het platform. Zo bereikt hij of zij het platform.
  

Colofon

Laatst gewijzigd op 10.05.2024