Inhoud
Bekijk de clip
Wat is een collectiesleutel?
Een collectiesleutel is een
specifieke waarde die wordt ingevoerd in alle
bibliografische records die we willen
verzamelen in 1 bepaalde collection.

- deze tag wordt in MARC21 beschikbaar
gesteld voor lokaal gebruik en is in Alma
gedefinieerd om lokale uniforme en
groepstitels te registreren.
- door collectiesleutels als local
extension toe te voegen kan per IZ
een specifieke keuzelijst worden opgesteld
met collectiesleutels. Dat zorgt voor een
consistente invoer.
- op basis van de collectiesleutels kunnen
de records van 1 collectie met een
eenvoudige zoekopdracht verzameld worden
in een logical set.
- Die logical set kan vervolgens gebruikt
worden om een logical collection te
voeden.
Wanneer/waarom gebruiken we een
collectiesleutel?
Werken met collectiesleutels creëert
dus een tussenvorm tussen de 'zuivere'
logical
collections - die gevoed worden door logical
sets/queries op metadata-elementen die sowieso
in een bib record, holding, portfolio ...
worden ingevoerd - en 'zuivere' itemized
collections die worden samengesteld door elk
record rechtstreeks te linken aan de
collection.
Werken met collectiesleutels heeft
een aantal voordelen:
- omdat ze worden ingevoerd in het bib
record kunnen ze worden toegevoegd aan
zowel fysieke als digitaal/elektronische
records. Die kunnen daarna samengebracht
worden in 1 set op basis van die
collectiesleutel.
- omdat collectiesleutels worden toegevoegd
als local
extensions, kunnen ze ook
worden toegevoegd aan Community
Zone-records.
- het toevoegen van de gewenste/nodige
collectiesleutel(s) kan een vast deel zijn
van het uitwerken van een nieuw
bibliografisch record. Het is dan niet
meer nodig om in een aparte handeling het
bib record toe te voegen aan een of
meerdere itemized collections.
- indien nodig zijn deze collectiesleutels
ook in batch te bewerken (toevoegen,
wijzigen, verwijderen).
Collections opbouwen op basis van
een collectiesleutel is dus vooral een alternatieve benadering voor het uitbouwen
van
gecureerde itemized collections. Net
als bij
de itemized collections zal een record immers
pas lid worden van een collection na een
bewuste ingreep van een bibliotheekmedewerker.
Door de collectiesleutel in te voeren in een
bibliografisch record, wordt dat record
opgenomen in de logical set op basis van die
sleutel. Na de dagelijkse synchronisatie zal
het record dan ook deel uitmaken van de
logical collection.
Werken met collectiesleutels is dus vooral interessant:
- wanneer de beslissing of een record al dan
niet deel moet uitmaken van een bepaalde
collection afhankelijk is van het oordeel
van een bibliotheekmedewerker (en niet van
de aanwezigheid van bepaalde vaste
metadata zoals een auteursnaam, onderwerp,
specifieke waarde in tag 996, ...).
- wanneer deze beslissing genomen wordt
tijdens het opstellen/redigeren van het
bib record omdat dan de invoer van de
collectiesleutel efficiënt kan gebeuren
wanneer het record toch sowieso geopend
wordt in de Alma Metadata Editor.
Afspraken en tips voor het gebruik van
collectiesleutels
- Wanneer een nieuwe gecureerde collection
wordt opgezet, is het belangrijk om meteen
te beslissen hoe de collectie zal
uitgebouwd worden: kies je voor
een
collection op basis van een
collectiesleutel of voor een zuivere
itemized collection? Criteria die kunnen
meespelen:
- Zal de collection eenmalig 'gevuld'
worden of is het de bedoeling dat ze
op langere termijn verder aangroeit
tijdens catalografisch werk? In het
eerste geval is een gewone itemized
collection wellicht de beste optie, in
het tweede geval is een
collectiesleutel wellicht
efficiënter.
- Is de medewerker/curator van de
collection vertrouwd met de Alma
Metadata Editor: indien niet, dan is
een gewone itemized collection
wellicht een betere keuze.
- Om ervoor te zorgen dat zoekopdrachten
naar collectiesleutels zuivere resultaten
geven, zorg je er best voor dat deze
sleutels duidelijke en unieke
tekststrings bevatten.
- Dus niet: 699 $a leuke prentenboeken,
699 $a thema WO II
- Maar wel: 699 $a VIVES01
prentenboeken, 699 $ a collectionA -
WO II
- Voer collectiesleutels altijd in als
local extensions. Let er goed op
dat je
dit op de correcte manier doet
ofwel via
een template met een tag 699 met $9 local
ofwel door de functie Add local
extension (Ctrl + L) te
gebruiken. NIET door in het bib record aan
een gewone NZ-tag 699 een $9 local toe te
voegen. Zie ook: Hoe
voeg je lokale
extensie toe?
- Per Institution Zone is het best om één
of
enkele collega's verantwoordelijk te
maken
voor het beheer van de
collectiesleutels.
Zij kunnen dan ook instaan voor het beheer
van het keuzelijstje op de tag 699. Voor
meer uitleg daarover en eventuele hulp bij
het opstarten van zo'n lijstje, stuur je
een bericht naar helpdesk@libisnet.be.
- Om het overzicht te behouden, is het aan
te raden om collectiesleutels steeds enkel
via de keuzelijst in te voeren en
niet
manueel in te tikken. Op die manier wordt
vermeden dat er (tik)fouten worden gemaakt
die ervoor zouden zorgen dat het record
toch niet in de set en dus niet in de
collection zouden terechtkomen.
Hoe voeg je collectiesleutels
toe?
Er zijn verschillende
manieren:
- Moet je heel vaak nieuwe records maken die
meteen ook een bepaalde collectiesleutel
moeten krijgen, dan kan je deze best toevoegen aan een specifieke
template. Let
er dan op dat je aan de tag 699 naast $a
met de collectiesleutel ook een $9 local
toevoegt.

- Als je dezelfde sleutel regelmatig moet
toevoegen aan bestaande records, dan zou
je een heel beperkte template kunnen
maken
met enkel deze sleutel (dus het
screenshot
hierboven is de volledige template). Je
kan dan via Expand from template deze tag
snel en foutvrij aan een bestaand record
toevoegen. Kies wel voor de
methode Add all om zeker te
zijn dat de sleutel wordt toegevoegd, ook
wanneer het record mogelijk al een andere
collectiesleutel bevat.
- Om occasioneel een collectiesleutel toe te
voegen, open je het record in de Alma
Metadata Editor.
- Kies dan onder menu Editing Actions
voor Add local
extensions.
- Vul de tagcode 699 in.
- In $$a kan je dan de collectiesleutel
uitkiezen: klik op spatie voor de hele
keuzelijst of tik een stuk van de
collectiesleutel in zodat de lijst
automatisch gefilterd wordt..
Een logical collection opbouwen op
basis van
een collectiesleutel
- Bouw eerst een zoekopdracht op die gericht
zoekt op de collectiesleutel. Dat gaat
best met een All
titles-zoekopdracht via
de Uniform title-index zoals
de onderstaande.

- Sla het zoekresultaat op als een logical
set.
- Maak nu een logical top level of
sub-collection aan. Zie: Top-level
en
sub-collections aanmaken.
- Koppel dan de opgeslagen logical set aan
de nieuwe collection. Zie: Records
aan een
collection toevoegen - Logical
collections.
Colofon
Laatst gewijzigd op 16.06.2024